Tussen de ruïnes

Ibn Khaldûn (1332-1406) wordt beschouwd als een van de invloedrijkste
intellectuelen die de Arabische wereld heeft voortgebracht.
Toch is de auteur van de Muquaddima, de belangrijkste historische
studie ooit gemaakt in de islamitische wereld, in ons taalgebied lang
niet zo bekend als hij zou moeten zijn. Dit boek licht de sluier op
over diens leven, ideeën, geschriften en betekenis en rekent daarbij
af met de modieuze benadering van Ibn Khaldûn als ‘moderne’
denker. Hij zou ‘voorloper’ en ‘inspiratiebron’ zijn van de meest
uiteenlopende figuren, van Vico tot Marx, van Hegel tot Nietzsche
en Weber.
Mark Blaisse plaatst hem daarentegen in zijn middeleeuwse context,
een chaotische wereld, getroffen door de Zwarte Dood, ten prooi aan
intern verval. Hij neemt de lezer mee naar Noord-Afrika, Andalusië
en Syrië. Daar ontpopte Ibn Khaldûn zich als een gewiekste politieke
speler, leermeester en schrijver. Zijn aandacht ging uit naar filosofie,
economie, recht, literatuur en het leven van stammen. Samenlevingen
worden volgens hem weerbaarder naarmate het groepsgevoel,
de onderlinge solidariteit (‘asabyyah) groter is, en een prooi voor
vijanden zodra corruptie en narcistisch leiderschap de overhand
hebben. Een inzicht dat tot op de dag van vandaag overeind blijft.
Als gelovige soefi was hij geobsedeerd door het occulte maar stond
tegelijk nuchter tussen de ruïnes van de eens zo machtige Arabische
cultuur. Zijn in dit boek samengevatte gesprekken met de bloeddorstige
tiran Timoer onder aan de muren van Damascus zijn legendarisch.

Mark Blaisse is historicus, journalist en schrijver. Van hem verschenen
onder meer 'Het orakel van Napels. De alternatieve waarheid van
Giambattista Vico (1668-1744)'; 'De Saoedi’s. De ongewisse toekomst van een
machtige oliestaat' en 'De Adviseur. Drie jaar fluisteren tegen een dictator.'
www.markblaisse.com