Disproportioneel politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding
Paperback Nederlands 2022 1e druk 9789088633225Samenvatting
Politieambtenaren mogen alleen geweld gebruiken wanneer dat strikt noodzakelijk en proportioneel is, en jegens personen die dat door hun eigen gedragingen strikt noodzakelijk maken. In alle andere gevallen is in beginsel sprake van een schending van artikel 3 EVRM, dat foltering en een onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing verbiedt. In dit boek onderzoekt mr. Mirre Dijk of de strafrechtelijke beoordeling van politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding van een verdachte en de reactie daarop voldoen aan de eisen die het Europese mensenrechtenverdrag stelt.
De auteur beschrijft wanneer er, op grond van artikel 3 EVRM en de daarbij behorende jurisprudentie van het EHRM, en volgens de relevante Nederlandse wetgeving en rechtspraak kan worden gesproken over disproportioneel politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding. Ook komt in dit boek aan de orde welke rechtsgevolgen aan dergelijk geweld kunnen worden verbonden: strafvermindering, bewijsuitsluiting of niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie, en of de Nederlandse strafrechter deze rechtsgevolgen conform de eisen van het EHRM toepast.
Daarvoor worden een groot aantal uitspraken geanalyseerd om een beeld te schetsen van de rechterlijke beoordeling van politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding. Aan de hand daarvan kan worden bepaald wanneer politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding volgens Nederlandse strafrechters disproportioneel is, en wanneer welke rechtsgevolgen worden toegepast als reactie daarop.
De auteur concludeert dat het Nederlandse criterium voor disproportioneel politiegeweld niet gelijk is aan het criterium dat het EHRM voorschrijft. Daardoor is het mogelijk dat geweldgebruik door de politie door de Nederlandse strafrechter niet als disproportioneel wordt bestempeld, terwijl het EHRM hier een schending van artikel 3 EVRM zou constateren.
Trefwoorden
strafrecht politiegeweld mensenrechten Europees recht rechtsbescherming strafprocesrecht proportionaliteit aanhouding EVRM rechtsgevolgen EHRM geweldsbevoegdheid bewijsuitsluiting vormverzuimen foltering politie strafvermindering verdachtenrechten rechtspraak subsidiariteit wetgeving onderzoek jurisprudentie rechterlijke macht rechtsstaat internationale verdragen procedure toetsing
Trefwoorden
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
1 Inleiding 1
1.1 Aanleiding voor het onderzoek 1
1.2 Het onderzoek 3
1.3 Afbakening van het onderzoek 3
1.4 Onderzoeksmethode 4
1.5 Leeswijzer 6
2 Disproportioneel politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding 7
2.1 Inleiding 7
2.2 Disproportioneel politiegeweld: een schending van artikel 3 EVRM 7
2.2.1 Artikel 3 EVRM 7
2.2.2 Noodzakelijk en proportioneel 9
2.3 Disproportioneel politiegeweld naar Nederlands recht 14
2.3.1 Wettelijke begrenzingen 14
2.3.1.1 De geweldsbevoegdheid 14
2.3.1.2 De grenzen van proportionaliteit en subsidiariteit en het onderzoek door de Rijksrecherche 15
2.3.2 De rechtspraak: terughoudende toetsing 17
2.4 Tussenconclusie 22
3 Rechtsgevolgen na disproportioneel politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding 23
3.1 Inleiding 23
3.2 Het EHRM: verplichtingen in het kader van rechtsbescherming na disproportioneel politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding 24
3.2.1 Negatieve en positieve verplichtingen op grond van artikel 3 EVRM 24
3.2.2 Rechtsherstel 25
3.3 Nederlands recht: artikel 359a Sv 27
3.3.1 Wettekst en wetsgeschiedenis 27
3.3.2 Argumenten voor het toepassen van de rechtsgevolgen uit artikel 359a Sv 28
3.3.3 Relevante overzichtsarresten van de Hoge R aad over artikel 359a Sv 30
3.3.4 De drie rechtsgevolgen uit artikel 359a Sv 32
3.3.4.1 Strafvermindering 32
3.3.4.2 Bewijsuitsluiting 33
3.3.4.3 Niet-ontvankelijkverklaring van het OM 36
3.3.5 Disproportioneel politiegeweld: mogelijke rechtsgevolgen 37
3.3.6 R ésumé 39
3.4 Nederlandse jurisprudentie over de toepassing van artikel 359a Sv na politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding 39
3.4.1 Disproportioneel politiegeweld waaraan een rechtsgevolg werd verbonden 39
3.4.1.1 Strafvermindering 39
3.4.1.2 Niet-ontvankelijkverklaring van het OM 41
3.4.1.3 Bewijsuitsluiting en overige 42
3.4.2 Volstaan met de constatering van disproportioneel politiegeweld 43
3.4.3 Geen disproportioneel geweld, toch strafvermindering 45
3.5 Tussenconclusie 48
4 De Nederlandse rechtspraak in het licht van artikel 3 EVRM 51
4.1 Inleiding 51
4.2 Het criterium voor disproportioneel politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding 51
4.3 Rechtsbescherming in het kader van disproportioneel politiegeweld tijdens of direct na de aanhouding 57
5 Slotbeschouwing en aanbevelingen 61
5.1 Conclusie 61
5.2 Aanbevelingen 64
Geraadpleegde literatuur 67
Geraadpleegde jurisprudentie 71
Bijlage 73
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
-
Jan de Boer€ 27,50 -
André van Berkel€ 44,75
-
R.C. Stam€ 52,00
-
E.R. Muller€ 54,50
-
Tromp€ 117,81
-
F.J.H. Hovens€ 44,00
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
