De baas is een eikel. Je projectteam vertoont infantiele trekjes en is stuitend naïef. Je doorgroei kansen zijn marginaal, de koffie is slecht en werksfeer onder het nulpunt. Op iedere baan valt wel iets af te dingen. Naast het weer, de politiek en de schoonouders is de werkplek zo’n beetje ‘klaagpunt’ numero uno. Maar wie draagt daarvoor de verantwoordelijkheid? Zoeken we die niet veel te vaak bij externe factoren, van managers tot collega’s. Terwijl we hier zelf minstens net zo verantwoordelijk voor zijn?
Het zelfde gaat op voor werkzoekenden en en de veel aangehaalde ‘vermeende’ slachtofferrol. Ik ben te oud, ik heb te weinig ervaring, oostblokkers stelen onze banen en automatisering maakt mijn werk overbodig. De klaagzang over de huidige arbeidsmarkt is divers en veelgehoord. En ook hier vraag ik me af. Hoe zit het met het zelfreflecterend vermogen van de sollicitant anno 2015? Kijken werkzoekenden net zo intensief naar hun eigen rol en handelen als er naar de arbeidsmarkt gewezen wordt?
Hoeveel energie steken we in onze arbeidsrelaties?
Of we nu ongelukkig in een werkende of of werkzoekende positie zitten, een idealere baan is vaak dichterbij dan we denken. We handelen vaak op de automatische piloot en nemen negatieve kanten aan voor wat ze zijn. Zonder hiernaar te handelen. En dat terwijl onze werkomgeving zo’n gigantische invloed op ons leven heeft. Mijn vriendin zie ik een aantal avonden in de week en in het weekend. Haar zie ik meer slapend dan wakker. Om mijn vrienden te zien mag ik hopen dat de agenda’s een paar maal per maand zo uitvallen dat we elkaar onder het genot van een biertje kunnen treffen. Maar die hinderlijke vent van Finance zie ik iedere dag, 40, soms wel 50 uur in de week. En ondertussen schik ik mij in mijn irritatie en loop ik dagelijks met een boog om hem heen.
Het ligt altijd aan een ander
Het zelfde gaat op voor werkzoekenden. Je bent misschien ouder of hebt weinig ervaring en dat maakt het solliciteren niet gemakkelijker. Alleen door dit te blijven herhalen en de schuld constant bij de arbeidsmarkt te leggen, dat lost het probleem niet op. Het is niet altijd de schuld van de andere partij. Wanneer een wisselwerking minder vlot loopt, dan komt dat door wrijving. En voor die wrijving heb je toch echt twee partijen nodig. Hoe vaak reflecteren sollicitanten op zichzelf? Hoe vaak stappen ze uit hun rol en kijken ze eens wat er goed gaat en wat niet. En vooral waarom gebeurt dit en wat hun eigen aandeel hierin is.
Wat voor collega ben jij?
Ik ben er heilig van overtuigd dat de ideale baan maakbaarder is dan je zou denken. En dat de sleutel hiervoor ligt bij reflectie en perceptie verandering. Vraag jij je wel eens af hoe je collega’s naar jou kijken? Of waarom handelen zoals ze handelen? We leven 40 (of meer) uur in elkaars vaarwater maar communiceren vaak ondermaats. En dat terwijl het in de privésfeer niet meer dan normaal is om dit wel te doen. Een beetje meer communicatie met je collega’s en je manager zou iedere baan idealer maken. Vraag je eens af of jij de collega bent die je zelf zou wensen.
En hetzelfde gaat op voor sollicitanten. Kijk eens in de spiegel en stel jezelf de vraag: Zou jij jezelf aannemen? Om hier antwoord op te geven zul je op de stoel van de werkgever moeten gaan zitten. Wat zijn zijn eisen, waar liggen de wensen en voldoe ik hieraan? Sollicitanten redeneren en presenteren zichzelf veelal vanuit hun eigen eisen en wensen. Zonder naar hun eigen situatie te kijken door de ogen van de werkgevers. Leer eens naar jezelf kijken door de ogen van een andere. Het kan je een verfrissende, verhelderende en constructieve sollicitatieboost geven.
Dus ja, die ideale baan is maakbaarder dan je denkt. Maar dan moet je wel eerst kritisch in de spiegel durven kijken. Durf jij dat aan?
Freek van Kraaikamp, 30, Amsterdam is auteur en columnist bij onder ander Intermediair Magazine. Hij schreef met Zou jij jezelf aannemen? zijn eerste boek. Een confronterend en humoristisch sollicitatiehandboek waarin hij zijn tien jaar ervaring binnen de arbeidsmiddeling verwerkte. Zou jij jezelf aannemen? is het eerste sollicitatiehandboek dat (latent) werkzoekenden naar zichzelf leert kijken door de ogen van de werkgever.