Het thema propaganda is actueler dan ooit, maar wie denkt dat het vooral iets van deze tijd is, heeft het mis. De letterlijke en figuurlijke persoonlijke zoektocht van Marc Josten, doet ons beseffen dat de bedoeling van de schrijver en het oordeel van de lezer daadwerkelijk een samensmelting zijn. Van zowel invloed op als ván de publieke opinie.
‘Terwijl factcheckers overuren draaien en leugen na leugen blootleggen, doen feiten er in de publieke opinie nauwelijks meer toe. De waarheid, of het streven naar waarheid, is in het politieke spel verworden tot kneedbaar materiaal dat wordt aangepast aan de wensen van consument en kiezer.’ Deze quote van de auteur zelf, vat heel goed samen waar het boek over gaat. De kloof tussen feit en fictie is een fenomeen dat beide kampen: journalistiek en publiek, flink bezighoudt. Het vertrouwen in de objectiviteit van de journalist is in het geding. Anderzijds is het publiek hier zelf de veroorzaker van. Iedereen krijgt wat hij verdient, lijkt het.
In deze paperback vat Marc Josten voor ons samen, wat er door de tijd heen op schrift is gesteld over waarheid en speculatie. Vele voorbeelden en metaforen geven weer hoe de brein van het publiek werkt. Vooral onder veranderende omstandigheden. Veranderingen in de samenleving zijn een voedingsbodem voor op speculatie gebaseerde opinies. Beschreven worden de toenmalige en huidige invloed van Hitler op het volk, Europa als instituut en de Nederlandse tweespalt over Zwarte Piet. Achterliggende impact is eigenlijk burgermoed in het algemeen.
Ons menselijk brein blijkt de veroorzaker van de ontvankelijkheid en de subjectieve weerlegging van de ontvangen boodschap. Josten heeft het effect hiervan overzichtelijk weergegeven in zijn model: De Publieke –opiniecyclus. Deze gaat van informatieselectie via informatieverwerking naar meningsuiting. Josten onderscheidt kortweg dus drie fasen van publieke opinievorming. Selectie, verwerking en uiting. Dat klinkt als vanzelfsprekend. Echter, er is passieve en actieve beïnvloeding en er bestaan blokkades. Er is altijd ruis op de lijn. De filterbubbel als gevolg van algoritmes. Dit alles leidt tot formele en informele meningen.
Over Jeanine Dijkhuis
Jeanine Dijkhuis is Register Marketeer met ruim 25 jaar ervaring. Zij is marketinggeneralist met een voorliefde voor resultaat- en mensgerichte marketingstrategie.