trefwoord
Groepsnormen: De onzichtbare kracht achter teams en samenwerkingsverbanden
Groepsnormen zijn de ongeschreven regels die bepalen welk gedrag binnen een groep geaccepteerd wordt. Ze vormen een essentieel fundament voor samenwerking, maar blijven vaak onzichtbaar totdat ze worden overtreden. Deze impliciete verwachtingen sturen het gedrag van groepsleden, beïnvloeden besluitvorming en bepalen uiteindelijk het succes van teams en organisaties.
Wat zijn groepsnormen precies?
Groepsnormen ontstaan zodra mensen samenwerken en ontwikkelen zich vaak onbewust. Ze geven structuur aan interacties, bieden houvast aan groepsleden en maken gedrag voorspelbaar. Tegelijkertijd kunnen ze zowel positief als negatief uitwerken op teamprocessen en prestaties, afhankelijk van hun aard en hoe ze worden gehanteerd.
Bas van Kesteren
Wat gebeurt hier nu eigenlijk?
In
Wat gebeurt hier nu eigenlijk? maakt Bas van Kesteren inzichtelijk hoe groepsnormen het gedrag van individuen sterk beïnvloeden. Hij biedt een gedragswetenschappelijk perspectief op groepsdynamiek en leert je op een 'metaniveau' naar teams kijken, voorbij individuele relaties en procesafspraken.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Wat gebeurt hier nu eigenlijk? - Groepsdynamiek: je kunt het alleen veranderen als je het ziet
Bas van Kesteren
In zijn artikel 'Wat gebeurt hier nu eigenlijk?' stelt Van Kesteren dat we te weinig aandacht besteden aan de groep als geheel. Hij wijst erop dat we vaak trainen op individueel niveau, maar dat de werkelijke dynamiek op groepsniveau blijft bestaan. Dit verklaart waarom veranderingen na teamdagen vaak tijdelijk zijn: 'oude gedragspatronen in de groep zijn hardnekkig.'
Gert Alblas is sociaal- en organisatiepsycholoog die baanbrekend werk heeft verricht op het gebied van groepsdynamica. Als universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Open Universiteit heeft hij generaties professionals inzicht gegeven in de psychologische aspecten van groepsprocessen en de invloed van normen op groepsgedrag.
Gert Alblas
Willem Vos
Inleiding groepsdynamica
In
Inleiding groepsdynamica behandelen Gert Alblas en Willem Vos groepsnormen als een van de fundamentele structurele kenmerken van groepen. Ze laten zien hoe deze ongeschreven regels het gedrag van groepsleden sturen en reguleren, en daarmee bepalend zijn voor het functioneren van de groep als geheel.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Auteurs die schrijven over 'groepsnormen'
De ontwikkeling en werking van groepsnormen
Groepsnormen ontstaan niet zomaar. Ze zijn het resultaat van herhaalde interacties, gedeelde ervaringen en wederzijdse aanpassingen. Naarmate een groep zich ontwikkelt, kristalliseren bepaalde verwachtingen zich uit tot impliciete regels die het gedrag gaan sturen. Deze regels worden zelden expliciet benoemd, maar hebben een krachtige invloed op hoe mensen zich gedragen.
SPOTLIGHT: Jan Remmerswaal
Jan Remmerswaal wordt internationaal erkend als autoriteit op het gebied van groepsdynamica. Met meer dan dertig jaar ervaring als sociaal-psycholoog, opleider en trainer heeft hij talloze professionals begeleid in het begrijpen en begeleiden van groepen. Zijn publicaties over groepsdynamica zijn standaardwerken in het vakgebied.
Meer over Jan Remmerswaal
Jan Remmerswaal
Handboek groepsdynamica - 11de herziene druk
Het
Handboek groepsdynamica van Jan Remmerswaal is een fundamenteel werk dat diepgaand inzicht biedt in hoe groepsnormen ontstaan en functioneren. Hij beschrijft gedetailleerd hoe deze normen invloed uitoefenen op groepsleden en welke psychologische mechanismen zorgen voor conformiteit aan deze ongeschreven regels.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
"Groepsnormen worden zelden expliciet gemaakt, maar wanneer ze worden overtreden, merken we direct hoe krachtig ze zijn. Pas dan wordt duidelijk welke impliciete verwachtingen er binnen de groep bestaan over wat acceptabel gedrag is en wat niet."
Uit: Handboek groepsdynamica - 11de herziene druk
De invloed van groepsnormen op teamprestaties
Groepsnormen hebben een directe impact op hoe teams presteren. Positieve normen rond samenwerking, feedback en verantwoordelijkheid kunnen prestaties verbeteren. Omgekeerd kunnen negatieve normen, zoals vermijding van conflicten of het niet aanspreken op gedrag, teams ernstig belemmeren. Het herkennen en bewust vormgeven van deze normen is daarom essentieel voor effectief teamwerk.
Annemieke Figee
Léonie van Rijn
Samenwerken voor gevorderden
In
Samenwerken voor gevorderden leggen Annemieke Figee en Léonie van Rijn uit hoe groepsnormen werkplezier en prestaties kunnen belemmeren of bevorderen. Ze bieden praktische handvatten om deze ongeschreven regels te identificeren en doelbewust te veranderen voor betere teamresultaten.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Het spel der ongeschreven regels
Annemieke Figee
In 'Het spel der ongeschreven regels' beschrijven Figee en Van Rijn hoe bepaalde teampatronen de prestaties kunnen belemmeren: 'Door op zoek te gaan naar de ongeschreven regels stuit je op de (soms hardnekkige) patronen die een team heeft.' Ze illustreren dit met herkenbare voorbeelden zoals eindeloze vergaderingen zonder duidelijke sturing.
SPOTLIGHT: Annemieke Figee
Annemieke Figee heeft als psycholoog en teamcoach een specialistische aanpak ontwikkeld om hardnekkige teampatronen te doorbreken. Samen met Van Rijn heeft ze een methodiek ontwikkeld die teams helpt om ongeschreven regels te herkennen en te transformeren. Hun werk kenmerkt zich door het vermogen om complexe teamdynamiek begrijpelijk en hanteerbaar te maken.
Meer over Annemieke Figee
Léonie van Rijn
Annemieke Figee
Groepsdruk
In
Groepsdruk verklaren Annemieke Figee en Léonie van Rijn hoe groepsnormen ontstaan en teamgedrag beïnvloeden. Ze definiëren groepsnormen als 'gedeelde verwachtingen over gepast gedrag' en laten zien hoe deze verwachtingen diepgaande effecten hebben op de dynamiek en prestaties van teams.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Ongeschreven regels - Hoe je hardnekkige patronen in je team verandert
Annemieke Figee
In 'Ongeschreven regels' introduceren Figee en Van Rijn hun teamcultuurmodel dat helpt om groepsnormen te herkennen en bespreekbaar te maken. Ze benadrukken dat ongeschreven regels 'voor een groot deel bepalend zijn voor hoe een team functioneert' en presenteren een zesstappe naanpak om tot duurzaam samenwerkingsgedrag te komen.
Samenwerken voor gevorderden
Een belangrijke les uit Figee en Van Rijn's werk is dat het transformeren van groepsnormen begint bij het collectief erkennen van de huidige patronen. Alleen wanneer het hele team verantwoordelijkheid neemt voor zowel het probleem als de oplossing, kan een duurzame verandering plaatsvinden. Dit vereist openheid, eerlijkheid en de bereidheid om ongemakkelijke gesprekken aan te gaan.
De onzichtbare macht van het groepswezen
Een interessante benadering van groepsnormen is het concept van het 'groepswezen': het idee dat een team meer is dan de som van individuen en een eigen entiteit vormt met een eigen wil en gedrag. Deze benadering helpt bij het begrijpen waarom groepsnormen zo krachtig zijn en waarom verandering op individueel niveau vaak niet leidt tot verandering van het geheel.
Het groepswezen - Leidinggeven aan je team als geheel
Bart van der Velpen
In 'Het groepswezen' introduceert Bart van der Velpen een fascinerend concept: 'Het Groepswezen is de altijd aanwezige collectieve entiteit die ieder team kan maken en breken.' Hij betoogt dat naast aandacht voor individuele teamleden, de groep als geheel als een aparte entiteit behandeld moet worden om effectief leiding te kunnen geven.
Bart van der Velpen: ‘Iedere groep is een entiteit op zich’
Bart van der Velpen
In 'Iedere groep is een entiteit op zich' verduidelijkt Van der Velpen zijn concept van het groepswezen als 'de aparte entiteit die ontstaat als mensen een groep vormen.' Hij benadrukt dat dit groepswezen al ontstaat bij drie mensen en dat het een eigen identiteit en wil heeft die zich niet laat sturen door conventionele managementtechnieken.
Groepsnormen veranderen: een praktische aanpak
Het veranderen van groepsnormen is een uitdagende maar essentiële taak voor teams die hun effectiviteit willen vergroten. Dit proces vereist bewustwording, openheid en een collectieve inspanning. Verschillende methodieken en interventies kunnen teams helpen om hun ongeschreven regels zichtbaar te maken en te transformeren.
David Johnson
Frank Johnson
Groepsdynamica
Groepsdynamica van David Johnson, Frank Johnson en Monique Bekker biedt een wetenschappelijk onderbouwde benadering van groepsnormen. Het boek bespreekt hoe deze impliciete regels de interactie tussen groepsleden beïnvloeden en structureren, en biedt strategieën om deze constructief te beïnvloeden.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Ongeschreven regels - 'Een aanrader'
Jantine van der Ploeg
In de recensie 'Ongeschreven regels - Een aanrader' wordt het belang benadrukt van het herkennen van onderstromen in teams. De recensent waardeert hoe Figee en Van Rijn 'complexe zaken simpel maken' en bevestigt de praktische toepasbaarheid van hun model: 'Het is een boek wat ik na het lezen regelmatig er even bij heb gepakt om te gebruiken in de praktijk.'
Groepsnormen in verschillende contexten
De invloed van groepsnormen strekt zich uit over verschillende domeinen, van bedrijfsteams tot zorgteams, van projectgroepen tot communities. In elke context hebben deze normen specifieke eigenschappen en effecten, terwijl de onderliggende mechanismen vergelijkbaar blijven.
Willem de Haas
Groepsbehandeling en teambegeleiding in de zorg
In
Groepsbehandeling en teambegeleiding in de zorg laat Willem de Haas zien hoe groepsnormen functioneren in een zorgcontext. Hij beschrijft niet alleen hoe deze normen ontstaan en wat hun functie is, maar ook hoe ze bewust gestuurd kunnen worden om therapeutische doelen te bereiken.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Conclusie: Bewust omgaan met groepsnormen
Groepsnormen zijn een fundamenteel aspect van menselijke samenwerking. Ze kunnen teams zowel vleugels geven als ketenen. Het bewust worden van deze ongeschreven regels is de eerste stap naar het effectief beïnvloeden ervan. Door groepsnormen bespreekbaar te maken en gezamenlijk vorm te geven, kunnen teams hun volledige potentieel benutten en duurzame veranderingen realiseren.
Het transformeren van belemmerende groepsnormen vereist moed, openheid en doorzettingsvermogen. Het vraagt van teamleden dat ze gewoontegedrag ter discussie stellen en bereid zijn nieuwe manieren van samenwerken te omarmen. Tegelijkertijd biedt het een krachtig hefboommechanisme voor teams die hun effectiviteit willen vergroten en een positieve werkcultuur willen creëren.
De bestsellers
-
€ 24,95
-
€ 22,95
-
€ 26,99
-
€ 56,50
-
€ 22,95
