trefwoord
Maatschappelijke opgaven: samen werken aan complexe vraagstukken
Onze samenleving staat voor grote uitdagingen die geen enkele partij alleen kan oplossen. Klimaatverandering, energietransitie, woningcrisis, vergrijzing, kansengelijkheid – dit zijn voorbeelden van maatschappelijke opgaven: complexe vraagstukken die over verschillende domeinen heen spelen en een gezamenlijke aanpak vereisen. Op deze pagina vind je waardevolle inzichten over hoe je effectief kunt samenwerken aan deze opgaven.
Wat zijn maatschappelijke opgaven?
Maatschappelijke opgaven zijn collectief beleefde noodzaken tot verandering of ontwikkeling die zodanig urgent zijn dat het de moeite waard is om in beweging te komen. Deze vraagstukken overstijgen vaak de grenzen van een organisatie of sector en kenmerken zich door hun complexiteit, waarbij veel verschillende partijen betrokken zijn met uiteenlopende belangen.
Manon de Caluwé
Edwin Kaats
Samenwerken aan maatschappelijke opgaven
In 'Samenwerken aan maatschappelijke opgaven' bieden Edwin Kaats en Manon de Caluwé een diepgaande handleiding voor het effectief aanpakken van complexe opgaven. Ze beschrijven zes essentiële domeinen: agenderen, interactie faciliteren, actoren mobiliseren, platforms creëren, samensturen voor impact en handelen legitimeren.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
De uitdagingen van complexiteit
Wat maatschappelijke opgaven zo uitdagend maakt, is hun complexe karakter. Er bestaat geen eenvoudige oorzaak-gevolg relatie, er zijn veel verschillende actoren bij betrokken, en de oplossingen vereisen veranderingen in gedrag, systemen en structuren. Dit vraagt om een andere benadering dan traditionele lineaire probleemoplossing.
Edwin Kaats: ‘Bij maatschappelijke opgaven is veel afstemming nodig’
Edwin Kaats
Dit artikel illustreert treffend dat maatschappelijke opgaven om veel afstemming vragen. Edwin Kaats benadrukt: 'In praktijk gaat het al snel om pakweg dertig tot veertig partijen.' Hij legt uit dat samenwerken aan deze opgaven geduld vergt: 'Je moet niet te snel teleurgesteld raken, maar veerkracht tonen.'
SPOTLIGHT: Edwin Kaats
Edwin Kaats is een vooraanstaand expert op het gebied van samenwerking tussen organisaties. Als partner bij Common Eye heeft hij uitgebreide ervaring met het begeleiden van organisaties bij complexe samenwerkingsvraagstukken. Zijn boek 'Leren samenwerken tussen organisaties' werd Managementboek van het Jaar 2013.
Meer over Edwin Kaats
Edwin Kaats
Wilfrid Opheij
Leren samenwerken
In dit klassieke werk, dat Managementboek van het Jaar werd, beschrijven Edwin Kaats en Wilfrid Opheij hoe organisaties kunnen leren samenwerken. Het boek biedt essentiële inzichten in het creëren van succesvolle allianties en netwerken, cruciaal voor het aanpakken van complexe maatschappelijke vraagstukken.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Auteurs die schrijven over 'maatschappelijke opgaven'
Van grip naar BEgrip: een nieuwe benadering
Bij complexe maatschappelijke opgaven werkt een klassieke stuur- en controleaanpak niet. We moeten leren omgaan met onzekerheid en accepteren dat niet alles voorspelbaar of beheersbaar is. Dit vraagt om een fundamenteel andere benadering van vraagstukken.
beGRIP - ‘Mooi denkraam bij complexe opgaven’
Frank van Kuijck
In 'BEgrip' wordt uitgelegd dat we bij complexe opgaven moeten gaan van 'grip' naar 'BEgrip'. In plaats van de PDCA-cyclus, die past bij voorspelbare opgaven, werkt de OODA-cyclus (Observe, Orient, Decide, Act) beter bij complexiteit. Het artikel benadrukt het belang van reflectie en een andere mindset bij complexe opgaven.
Kim Putters
Het einde van de bv Nederland
Kim Putters betoogt in 'Het einde van de bv Nederland' dat ons land voor complexe vraagstukken staat die domeinoverstijgend zijn en niet vanuit bestaande kokers opgelost kunnen worden. Hij pleit voor een nieuwe benadering waarbij de maatschappelijke opgaven centraal staan in plaats van de beleidsterreinen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Samenwerken: van theorie naar praktijk
Effectief samenwerken aan maatschappelijke opgaven vraagt om specifieke vaardigheden en methoden. Het gaat niet alleen om het samenbrengen van partijen, maar ook om het creëren van een gedeelde visie, het overbruggen van verschillende belangen en het gezamenlijk ontwikkelen en implementeren van oplossingen.
Samenwerken gaat om beweging creëren
De Caluwe en Kaats
In dit interview legt Manon de Caluwé uit: 'Niet elk probleem is een opgave. Een maatschappelijke opgave is een vraagstuk waar de samenleving voor staat. Er is geen organisatie van, er zijn meerdere partijen en is organisatieoverstijgend.' Edwin Kaats vult aan: 'De samenwerking en dynamiek tussen de partijen is ook nodig om de opgave helder te krijgen.'
"Samenwerking is niet alleen tot acties komen, en ook niet alleen een strategie opstellen. Nee, het is het samenspel van onderzoeken, knopen doorhakken en praktisch worden."
Uit: Samenwerken aan maatschappelijke opgaven
SPOTLIGHT: Aart Paardekooper
Aart Paardekooper is partner bij Pro Public Publieksonderzoek en helpt overheden en inwoners met elkaar te verbinden. Zijn expertise op het gebied van communicatie bij maatschappelijke opgaven is van grote waarde voor organisaties die betrokkenheid willen creëren bij complexe vraagstukken.
Meer over Aart Paardekooper
Renata Verloop
Aart Paardekooper
Communiceren met focus - voor meer maatschappelijke impact
In 'Communiceren met focus' laten Aart Paardekooper en Renata Verloop zien hoe communicatieprofessionals kunnen bijdragen aan het aanpakken van maatschappelijke opgaven. Ze bieden een praktische methodiek om prioriteiten te stellen en de communicatie effectief te organiseren voor meer maatschappelijke impact.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
De rol van publieke professionals
Bij het aanpakken van maatschappelijke opgaven spelen publieke professionals een cruciale rol. Zij moeten kunnen navigeren tussen verschillende werelden, belangen en perspectieven. Dit vraagt om nieuwe vormen van leiderschap en ambtelijk vakmanschap.
Zeger van der Wal
Ambtelijke helden gezocht
Zeger van der Wal betoogt in 'Ambtelijke helden gezocht' dat maatschappelijke opgaven zoals klimaatverandering en vergrijzing vragen om een nieuw type ambtelijk leiderschap. Hij beschrijft welke competenties ambtenaren nodig hebben om effectief te kunnen bijdragen aan het oplossen van deze complexe vraagstukken.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
BEgrip - Werken met complexiteit voor de publieke professional
Angela Riddering
Dit artikel over het boek 'BEgrip' beschrijft hoe publieke professionals moeten omgaan met complexiteit. Het benadrukt dat de huidige samenleving schreeuwt om maatwerk, terwijl onze systemen gericht zijn op 'one size fits all'. Voor effectieve aanpak van maatschappelijke opgaven is een andere manier van besluitvorming en sturen nodig.
Het belang van participatie en co-creatie
Bij maatschappelijke opgaven is de inbreng van verschillende stakeholders, waaronder burgers, essentieel. Door participatie en co-creatie ontstaan rijkere perspectieven en duurzamere oplossingen die kunnen rekenen op meer draagvlak.
Saskia Fokkema
Suzanne Swart-Beekhuis
Handboek bewonersparticipatie
In het 'Handboek bewonersparticipatie' delen Saskia Fokkema en Suzanne Swart-Beekhuis waardevolle inzichten over het betrekken van inwoners bij maatschappelijke opgaven zoals energietransitie en gebiedsontwikkeling. Hun praktijkervaring helpt professionals om participatieprocessen effectief vorm te geven.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Het geheim van regievoeren
Hans Licht leert ons in 'Het geheim van regievoeren' dat effectieve samenwerking bij maatschappelijke opgaven vraagt om regievoering zonder macht. Je moet durven erkennen dat je het niet alleen kunt, hoe stoer of visionair je ook bent, en alle partijen nodig hebt - ook degenen wiens belang ergens anders lijkt te liggen.
Innovatie en opschaling
Voor het succesvol aanpakken van maatschappelijke opgaven zijn vaak nieuwe, innovatieve oplossingen nodig. De uitdaging is vervolgens om succesvolle pilots en experimenten op te schalen naar structurele veranderingen.
SPOTLIGHT: Christine De Lille
Christine De Lille is expert op het gebied van innovatienetwerken en systeemverandering. Als hoogleraar en directeur bij Northumbria University richt ze zich op innovatie in contexten waar organisaties moeten samenwerken om complexe maatschappelijke vraagstukken op te lossen.
Meer over Christine De Lille
Katinka Bergema
Christine De Lille
Liliya Terzieva
Versnellen en Opschalen
In 'Versnellen en Opschalen' delen Christine De Lille, Katinka Bergema en Liliya Terzieva praktische inzichten over hoe organisaties succesvolle innovaties kunnen versnellen en opschalen. Hun cases tonen hoe verschillende maatschappelijke opgaven worden aangepakt door samenwerking tussen diverse partijen.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Wicked World - Systeeminnovatie voor complexe vraagstukken
Karel van Berkel
Het artikel over 'Wicked World' beschrijft hoe complexe problemen alleen interdisciplinair kunnen worden aangepakt. De auteurs pleiten voor een andere kijk op complexiteit: 'Is het juist niet boeiend dat je bij complexe problemen aan vele touwtjes kunt trekken om slimme oplossingen te vinden?'
Sociale innovatie als antwoord
Maatschappelijke opgaven vragen vaak om sociale innovatie: nieuwe processen, praktijken en samenwerkingsvormen om de complexe uitdagingen aan te pakken. Deze innovaties kunnen ontstaan vanuit burgerinitiatieven, sociaal ondernemerschap of nieuwe samenwerkingsverbanden.
Sociale innovatie in de praktijk - Zoeken naar nieuwe antwoorden
Philip Karré
Dit artikel verkent sociale innovatie als antwoord op maatschappelijke vraagstukken. Het beschrijft hoe nieuwe vormen van samenwerking tussen overheden, marktpartijen, maatschappelijke instellingen en burgers ontstaan om 'wicked problems' aan te pakken, zoals burgerinitiatieven, coöperaties en sociale ondernemingen.
Hartger Wassink
Goed bestuur voor iedereen
In 'Goed bestuur voor iedereen' betoogt Hartger Wassink dat bestuurders en toezichthouders medeverantwoordelijk zijn voor het oppakken van maatschappelijke opgaven. Hij biedt inzichten in hoe bestuurders hun organisaties kunnen helpen bijdragen aan het oplossen van belangrijke maatschappelijke vraagstukken.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Systeemverandering en transitie
Veel maatschappelijke opgaven vragen uiteindelijk om fundamentele veranderingen in bestaande systemen. Dit vraagt om transitiedenken en systemisch werken, waarbij niet alleen symptomen worden bestreden maar ook onderliggende patronen en structuren worden aangepakt.
Het Roode Vaandel
Eric Spaans
Dit artikel bekritiseert de roep om daadkrachtige leiders bij complexe vraagstukken. De auteur stelt: 'Maatschappelijke complexe vraagstukken vergen een wezenlijk ander soort leiderschap. Namelijk iemand die het lef heeft te erkennen dat hij het niet alleen kan, en beseft dat voor het aanpakken van deze vraagstukken iedere partij nodig is.'
Samenwerken aan maatschappelijke opgaven
Een cruciale les uit 'Samenwerken aan maatschappelijke opgaven' is dat je bij complexe opgaven moet accepteren dat je niet snel resultaat ziet. Mensen zetten zich van nature het liefst in voor zaken met direct merkbaar resultaat, maar bij maatschappelijke opgaven moet je geduld kunnen opbrengen en veerkracht tonen.
Conclusie: samen verder komen
Maatschappelijke opgaven vragen om een nieuwe manier van werken, denken en organiseren. Door op een doordachte manier samen te werken, verschillende perspectieven te benutten, en geduld te hebben met het proces, kunnen we effectieve oplossingen ontwikkelen voor de complexe vraagstukken waar onze samenleving voor staat. Hoewel de weg soms lang is en de voortgang niet altijd direct zichtbaar, is juist die gezamenlijke aanpak de sleutel tot duurzame verandering.
Zoals Edwin Kaats en Manon de Caluwé het verwoorden: alleen ga je sneller, maar samen kom je verder. Niet als een gemakkelijke jubeltaal, maar als een serieuze professionele uitdaging die de moeite waard is om aan te gaan.
De bestsellers
-
€ 19,95
-
€ 55,90
-
€ 59,95
-
€ 31,95
-
€ 32,50
