trefwoord
Orthopedagogiek: De Wetenschap van Problematische Opvoedings- en Leersituaties
Orthopedagogiek is de wetenschap die zich bezighoudt met problematische leer- en opvoedsituaties van kinderen en jongeren. In dit artikel verkennen we de grondbeginselen, toepassingsgebieden en verrassende kruisbestuivingen van dit veelzijdige vakgebied.
Wat is orthopedagogiek?
Orthopedagogiek is een specialisme binnen de pedagogiek dat zich richt op kinderen en jongeren met ontwikkelings- en opvoedingsproblemen. Het vakgebied combineert inzichten uit de psychologie, sociologie en onderwijskunde om diagnoses te stellen en interventies te ontwikkelen die kinderen en hun omgeving ondersteunen.
E.E.J. De Bruyn
De diagnostische cyclus - incl. toegang e-lexicon HGW
In 'De diagnostische cyclus' beschrijven E.E.J. De Bruyn en collega's een systematische aanpak voor het diagnosticeren en behandelen van ontwikkelings- en opvoedingsproblemen. Dit standaardwerk biedt professionals een methodisch kader om complexe problematiek te analyseren en gerichte interventies te ontwikkelen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
De diagnostische benadering binnen de orthopedagogiek
Een essentieel onderdeel van orthopedagogisch handelen is het stellen van een gedegen diagnose. Dit gebeurt niet ad hoc, maar volgens een gestructureerd proces dat bekend staat als de diagnostische cyclus.
E.E.J. De Bruyn
A.J.J.M. Ruijssenaars
De Diagnostische Cyclus in de praktijk
In het praktijkgerichte vervolgboek 'De Diagnostische Cyclus in de praktijk' tonen A.J.J.M. Ruijssenaars en E.E.J. De Bruyn hoe het diagnostisch proces in concrete casussen verloopt. Met real-life voorbeelden illustreren zij hoe orthopedagogen theorie vertalen naar handelingsgerichte adviezen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Praktische ontwikkelingspsychologie voor sociaal werk
Vanessa Landsmeer-Dalm
Het artikel 'Praktische ontwikkelingspsychologie voor sociaal werk' laat zien hoe orthopedagogische kennis vertaald kan worden naar de praktijk van sociaal werkers. Vanessa Landsmeer-Dalm, orthopedagoog, benadrukt het belang van het kunnen signaleren van afwijkende ontwikkeling en het praktisch toepassen van ontwikkelingskennis.
Auteurs die schrijven over 'orthopedagogiek'
Orthopedagogische toepassingen buiten het traditionele werkveld
De principes en methodieken uit de orthopedagogiek blijken ook waardevol in contexten die op het eerste gezicht ver van de opvoedkundige praktijk lijken te staan. Een fascinerend voorbeeld hiervan is de toepassing van orthopedagogische inzichten op organisatievraagstukken.
SPOTLIGHT: Joost Kampen
Dr. Joost Kampen is een toonaangevende denker op het snijvlak van orthopedagogiek en organisatieontwikkeling. Als organisatiesocioloog promoveerde hij op het concept van de 'verwaarloosde organisatie', waarbij hij orthopedagogische principes toepast op organisatieproblemen. Zijn werk heeft een geheel nieuw perspectief geopend op het begrijpen van disfunctionele organisaties.
Meer over Joost Kampen
Joost Kampen
Verwaarloosde organisaties
In 'Verwaarloosde organisaties' legt Joost Kampen een verrassende brug tussen orthopedagogiek en organisatieadvies. Hij gebruikt orthopedagogische inzichten over verwaarlozing bij kinderen als metafoor voor organisaties met ontwikkelingsproblemen en past interventies uit de orthopedagogiek toe op het herstel van deze organisaties.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Het concept van de verwaarloosde organisatie
Net zoals kinderen voor een gezonde ontwikkeling bepaalde basisbehoeften vervuld moeten zien, hebben ook organisaties fundamentele behoeften. Wanneer deze verwaarloosd worden, ontstaan er vergelijkbare symptomen als bij verwaarloosde kinderen: gebrek aan structuur, wantrouwen en onvermogen tot samenwerking.
Joost Kampen
Leren interveniëren in verwaarloosde organisaties
In zijn boek 'Leren interveniëren in verwaarloosde organisaties' bouwt Kampen verder op de orthopedagogische parallel. Hij biedt een praktisch kader voor het herkennen van verwaarlozing in organisaties en het ontwikkelen van interventies die vertrouwen, stabiliteit en ontwikkelingsvermogen herstellen.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Werken met Leren Veranderen - een kloek kookboek voor verandersmulpapen
Nico Jong
Het artikel 'Werken met Leren Veranderen' benadrukt het belang van een meervoudige diagnose bij organisatieverandering, een aanpak die sterke parallellen vertoont met de diagnostische methodiek uit de orthopedagogiek. De auteurs pleiten voor een systematische aanpak, waarbij verschillende perspectieven worden gecombineerd.
De rol van opleidingskunde en professionele ontwikkeling
Orthopedagogiek heeft niet alleen invloed op directe interventies, maar ook op hoe professionals worden opgeleid en hoe zij zich ontwikkelen. De principes van effectief leren en ontwikkelen binnen de orthopedagogiek bieden waardevolle inzichten voor opleiders in diverse vakgebieden.
De opleidingskundige is dood, leve de ontwerper
Bert Peene
In 'De opleidingskundige is dood, leve de ontwerper' wordt besproken hoe de traditionele rol van de opleidingskundige evolueert naar die van een ontwerper van leerprocessen. Deze ontwikkeling weerspiegelt hoe ook in de orthopedagogiek de focus verschuift van pure kennisoverdracht naar het ontwerpen van betekenisvolle leerinterventies.
Mariël Rondeel: ‘Een opleidingskundige helpt mensen slimmer te worden in hun werk’
Mariël Rondeel
In het interview 'Mariël Rondeel: Een opleidingskundige helpt mensen slimmer te worden in hun werk' wordt de veranderende rol van leerspecialisten belicht. Net als in de moderne orthopedagogiek verschuift de focus van formele opleidingen naar het leren in de praktijk, waarbij de coach vooral een faciliterende rol heeft.
Orthopedagogiek en hoogbegaafdheid
Een bijzonder aandachtsgebied binnen de orthopedagogiek is de begeleiding van hoogbegaafde kinderen. Ook zij kunnen specifieke ontwikkelingsproblemen ervaren die om een orthopedagogische benadering vragen.
De kleine Hoogbegaafdheid voor dummies - 'Laagdrempelig en volledig'
Dymph Neeteson
Het artikel over 'De kleine Hoogbegaafdheid voor dummies' wijst op een belangrijk orthopedagogisch probleem: hoogbegaafde kinderen krijgen regelmatig onterecht labels als ADHD of ASS toegekend. Orthopedagogische kennis is essentieel om hoogbegaafdheid correct te herkennen en passende begeleiding te bieden.
Orthopedagogische principes in onderwijs en coaching
De orthopedagogiek heeft een belangrijke invloed op onderwijspraktijken en coachingsmethoden. De focus op het creëren van veilige leeromgevingen en het aansluiten bij individuele ontwikkelingsniveaus is direct terug te voeren op orthopedagogische inzichten.
Docent, kom aan je werk toe!
Peter de Roode
Het artikel 'Docent, kom aan je werk toe!' beschrijft hoe docenten worstelen met onduidelijke opdrachten en verwachtingen, vooral bij nieuwkomers. Dit raakt aan een kernprincipe uit de orthopedagogiek: het belang van duidelijke structuur en verwachtingen voor gezonde ontwikkeling.
Doe dit boek – Begeleidersboek - 'Zeer waardevol'
Saskia Rasker-Boerema
In 'Doe dit boek – Begeleidersboek' wordt het belang van transactionele analyse en breinvriendelijk leren in coaching besproken. Deze benaderingen, die ook in de orthopedagogiek worden toegepast, benadrukken het belang van veiligheid, emotionele ondersteuning en het afstemmen op individuele leerbehoeften.
Joost Kampen
Veranderkundige methoden bij verwaarloosde organisaties
In 'Veranderkundige methoden bij verwaarloosde organisaties' bouwt Kampen verder op zijn orthopedagogische benadering. Hij demonstreert hoe inzichten uit de orthopedagogiek over het begeleiden van kinderen met ontwikkelingsproblemen praktische handvatten bieden voor organisatieverandering.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
De toekomst van orthopedagogiek
Het vakgebied orthopedagogiek blijft zich ontwikkelen, mede onder invloed van nieuwe wetenschappelijke inzichten en maatschappelijke ontwikkelingen. De interdisciplinaire aard van het vak, waarbij inzichten uit verschillende wetenschapsgebieden worden gecombineerd, maakt het tot een dynamisch en relevant kennisdomein.
Canon van leren en ontwikkelen - 50 concepten en hun grondleggers
Manon Ruijters
In 'Canon van leren en ontwikkelen' worden 50 fundamentele concepten op het gebied van leren en ontwikkelen beschreven. Veel van deze concepten, zoals de 'Zone van naaste ontwikkeling' van Vygotsky, vormen de basis van orthopedagogisch handelen en illustreren hoe de orthopedagogiek zich blijft vernieuwen.
Conclusie: De blijvende relevantie van orthopedagogiek
Orthopedagogiek is meer dan alleen een specialisme binnen de pedagogiek. Het is een wetenschappelijke discipline die waardevolle inzichten biedt voor het begrijpen en begeleiden van ontwikkelingsprocessen in verschillende contexten - van kinderen met leerproblemen tot aan organisaties in crisis.
De orthopedagogische benadering, met haar nadruk op systematische diagnose, contextgericht werken en het creëren van veilige ontwikkelingsomgevingen, blijft relevant in een wereld waarin complexe ontwikkelingsvraagstukken steeds meer aandacht vragen.
Door de kruisbestuiving met andere vakgebieden, zoals organisatieontwikkeling, onderwijskunde en coachingspraktijken, wordt de reikwijdte van orthopedagogische principes steeds breder. Dit onderstreept de blijvende waarde van dit fascinerende vakgebied voor professionals die zich bezighouden met het begeleiden van ontwikkelingsprocessen in welke context dan ook.
Verwaarloosde organisaties
Een belangrijke les uit Kempens werk over verwaarloosde organisaties is dat interventies gebaseerd moeten zijn op een fundamenteel begrip van ontwikkelingsfasen. Net zoals een orthopedagoog rekening houdt met de ontwikkelingsfase van een kind, moet een organisatieadviseur de ontwikkelingsfase van een organisatie respecteren om effectief te kunnen helpen.
"Net zoals kinderen basisbehoeften hebben aan veiligheid, structuur en erkenning, hebben ook medewerkers in organisaties deze fundamentele behoeften. Wanneer deze verwaarloosd worden, ontstaat er een organisatie die vastloopt in haar ontwikkeling."
Uit: Leren interveniëren in verwaarloosde organisaties
De bestsellers
-
€ 33,50
-
€ 69,50
-
€ 57,25
-
€ 49,95
-
€ 74,90
